GRUZJA / Wiktor Zastróżny
Historia win gruzińskich w skrócie.
Uważa się, że przypadkowe odkrycie techniki fermentacji miało miejsce na głębokim Kaukazie, w gruzińskiej prowincji Kachetia, między Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym. Ślady winorośli i wina sprzed 5000 lat znaleziono w Egipcie, na freskach i amforach w grobach faraonów, przedstawiających sceny zbiorów winogron. Mity dionizyjskie sięgają 3000 lat. Znaki wskazujące na obecność winnic i technik winiarskich w Gruzji sięgają prawie 8000 lat! Na długo przed tym, jak Rzymianie rozprzestrzenili kulturę wina na wybrzeżu Morza Śródziemnego, a europejskie kolonizacje rozszerzyły ją na cały świat. Wiele badań wskazuje na to, że Gruzja była kolebką wina.
Słowo wino pochodzi od greckiego oinos, wielu językoznawców zgadza się, że może pochodzić od gruzińskiego słowa ghvino. Oczywiście techniki wytwarzania wina były całkiem inne niż dzisiaj. Winogrona deptano w wydrążonych pniach drzew, następnie moszcz wlewano do znanych nam kwewri, amfor z terakoty zakopanych w ziemi.Pamiętajmy, że w Gruzji przy produkcji wina wykorzystywane są dwie metody , europejska – w której wino dojrzewa w drewnianych beczkach lub stali i – tradycyjna metoda gruzińska wykorzystująca wypalane z gliny kwewri, zakopywane w ziemi. Zdecydowana większość win produkowana jest metodą europejską. Jednak w ostatnich latach wino z kwewri zdobywa coraz więcej zwolenników w takich państwach jak Francja czy Włochy, producenci eksportują go coraz więcej.
KWEWRI, naczynie, metoda, wino
Wszystko w tej metodzie zasadza się na naczyniach zwanym kvevri, dużych ceramicznych amforach (800 – 3,500 litrów), których wnętrze pokrywa się roztopionym tłuszczem lub woskiem pszczelim.
Prototyp kwewri powstał na terytorium Gruzji w okresie Neolitu, najstarsze znalezione naczynia datowane są na VI-V tysiąclecie przed Chrystusem. Służą do fermentacji i przechowywania wina,
zakopuje się je w ziemi lub umieszcza pod powierzchnią podłogi. Wino w kwewri, zatkane dębowym korkiem pokrytym woskiem, zapewnia stałą temperaturę około 13-15°C, która podczas fermentacji na ogół nie przekracza 24°C. Kvevri jest całkiem neutralne, w przeciwieństwie do nowoczesnych beczek, które wnoszą poszukiwane obecnie drzewne aromaty. Winifikacji poddaje się całe kiście winogron wraz z szypułkami, czasem z liśmi i gałęziami, które przenoszą silne aromaty roślinne.
W tym czasie zawartość amfory jest mieszana nawet 3-4 razy dziennie. Po kilku dniach części stałe winogron opadają na dno. Po okresie niecałych dwóch tygodni, kwewri zostaje przykryte kamienną lub drewnianą pokrywą i pozostawione w spokoju, dojrzewając nawet przez dwa lata. Gdy wino jest gotowe, jest wypompowywane, przelewane do innych kvevri lub butelkowane.
Samo kvevri jest sterylizowane wapnem i może być użyte ponownie. Wino z amfor jest bogate w garbniki, zapewniające mu długą żywotność i doskonałość smaku bez jakichkolwiek składników chemicznych, stało się symbolem powrotu do bardziej naturalnych metod wytwarzania wina.
Wytwarzano je tylko w kilku wioskach. Niestety, w Gruzji pozostało niewielu rzemieślników umiejących wytwarzać te naczynia według mającej tysiące lat tradycji. Coraz mniej młodych ludzi zainteresowanych jest rzemiosłem, jest to problem wielu krajów.
Na wiosnę wino jest przelewane do innych, mniejszych kwewri , by oddzielić łodygi od soku. Kwewri służyły także do przechowywania wina…We wschodniej części Gruzji, zwłaszcza w Kachetii, kwewri są przechowywane w piwnicach zwanych marani. To pomieszczenia o grubych kamiennych murach i niewielkich okienkach (a czasem i bez okien) dla utrzymania stałej temperatury. Kwewri zakopuje się poniżej poziomu posadzki takiej piwnicy. Wylot szyjki znajduje się w zagłębionej niecce, zwykle wybrukowanej cegłą lub kamieniem. Kwewri zakopywano w piwnicy, ponieważ podczas zbiorów temperatura była tam znacznie wyższa niż w zachodniej Gruzji, gdzie winogrona uprawia się na mokrej gliniastej glebie i zbiera się je późną jesienią, kwewri zakopywano w suchym piasku i zabezpieczano prostym dachem.
Beczki drewniane stosuje się w Gruzji już od dwóch tysięcy lat. Bez wątpienia były i są bardziej praktyczne, łatwiejsze w produkcji i czyszczeniu. Prawdopodobnie fermentacja w beczkach średniowieczną metodą bez wstępnego oczyszczenia wina z osadów powodowała, że wina pozbawione były pięknego aromatu. Fermentacja w stałej i niższej temperaturze zakopanych w ziemi kwewri okazała się lepszą metodą na zachowanie aromatu winogron niż w drewnianych beczkach. W Gruzji Kwewri były jedynymi używanymi zbiornikami do wina aż do początku XX wieku.
Technologie produkcji wina różnią się między poszczególnymi regionami Gruzji. W Kachetii, całe zgniecione grona wraz z szypułkami poddawane są procesowi fermentacji, w Imeretii natomiast dodaje się tylko jedną trzecią wytłoków (czaczy) do soku winogronowego. To bursztynowe czy pomarańczowe wino, jak określają je inni, zrobione jest z białych winogron wytwarzanych jak czerwone, z maceracją soku, skórek i szypułek. Fermentacja niskotemperaturowa i ekstrakcja całych gron wyciąga z nich prymitywne aromaty rodzimych odmian winorośli. Jeśli rzeczywiście aromaty i smak odpowiadają tym sprzed 8000 lat, będziemy potrzebowali pewnego okresu adaptacji i otwarty umysł, by móc je docenić. To tak jak przy degustacji prawdziwych rodzajów sherry czy retsiny, nie każdy jest skłonny je zaakceptować. Do tradycyjnych win kwewri trzeba się przyzwyczaić, ponieważ są zaskakująco odmienne od nowoczesnych standardów współczesnego winiarstwa.
Pod koniec 2013 roku, tradycyjna gruzińska metoda produkcji wina kwewri została uznana przez UNESCO za część Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego i wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa… Wino jest nieodłączną częścią starożytnej kultury gruzińskiej.
Technologia wytwarzania win kwewri jest bardziej złożona niż tu opisałem, ponieważ nie jest to przedmiotem tego artykułu.
Wina Kwewri są mocno aromatyczne, mają zapach mieszanki owoców, możemy w nich wyczuć zapach zielonego pieprzu, jujuby(in. głożyna pospolita, daktyl czerwony),. Metodę produkcji win w kvevri zaczynają praktykować we Friuli Venezia Giula, na Sycylii…
Gruzińska kultura winiarska ewoluowała wraz z bogatymi wydarzeniami historycznymi w tym regionie. Początki sięgają VI-V tysiąclecia przed Chrystusem, określa się je mianem winiarstwa prymitywnego w Gruzji. W Erze brązu, od IV-II tysiąclecia używano już mniejszych rozmiarów kvevri o różnych kształtach. W VII wieku p.n.e., we wczesnej Epoce żelaza, kvevri przybierają już obecny kształt. W III w. p.n.e wraz ze wzrostem umiejętności ich wypalania, rośnie także ich wielkość i pojemność, zmienia się też nieco kształt górnego przewężenia (szyjki)
Królowa Tamara.
Złoty wiek winiarstwa gruzińskiego miał miejsce w X-XIII wieku. Powstała wtedy duża ilość piwnic (marani). Był to okres rozwoju uprawy winnic i technik winiarskich. Najazdy mongolskie w początkach XIII wieku znacznie ją osłabiły i zapoczątkowały proces jej rozpadu. W latach 1386–1403 Gruzja ośmiokrotnie była obiektem najazdów Tamerlana, co znacząco zniszczyło infrastrukturę państwa i jego gospodarkę.
Tamerlan
W XV wieku, państwo gruzińskie stało się izolowanym krajem chrześcijańskim, otoczonym ze wszystkich stron przez muzułmanów. Te i inne czynniki spowodowały upadek gospodarczy i polityczny kraju, w konsekwencji podział państwa na niezależne maleńkie królestwa takie jak Kartlia, Kachetia i Imeretia, a następnie na dalsze mniejsze organizmy. Chęć zachowania wzajemnej równowagi między Turcją a Persją powodowała, że oba mocarstwa, w obawie przed wzrostem potęgi drugiej, nie pozwalały na aneksję Gruzji przez żadne z tych państw. Inwazja Muzułmanów przerwała rozkwit kultury winiarskiej w regionie aż do XVI wieku.
Władcy i elity gruzińskie zdawały sobie sprawę z sytuacji i dlatego pojawienie się kolejnego mocarstwa w regionie – Cesarstwa Rosyjskiego, pokrewnego Gruzji religijnie i kulturowo, zostało bardzo dobrze odebrane wśród mieszkańców Gruzji. Początkowo było jak zwykle pięknie, ale w końcu Gruzja w XIX wieku znalazła się w składzie Cesarstwa Rosyjskiego, chociaż rosyjska okupacja spowodowała industrializację gruzińskiej uprawy winorośli.
W latach 20 i 30 XIX wieku nastąpił rozwój klasycznego, europejskiego winiarstwa w Gruzji. W Tbilisi i jego obrzeżach osiedlili się niemieccy imigranci. W 1835 Alekasander Chavchavadze zbudował podziemną piwnicę w Tsinandali i destylarnię spirytusu oraz wytwórnię beczek. Zaczęto butelkować gruzińskie wino.
W latach 1840-1850 rozpoczęto naukowe badania gruzińskich odmian winorośli. Wina stały się bliższe stylowi win europejskich. W latach 50-tych XIX stulecia winnice opanowała pleśń, mączniak, w końcu rozprzestrzeniła się filoksera. W 1884 roku David Sarajishvili otworzył pierwszą destylarnie gruzińskiej brandy, a 1888 roku zaczął je butelkować na skalę przemysłową. Na początku XX wieku produkowano już bardzo zróżnicowaną paletę win z odmian gruzińskich w całym kraju.
Po rewolucji, w latach 1918-1921 Gruzja na krótko odzyskała niepodległość, by zaraz potem być zajętą przez Armię Czerwoną, spieszącą na pomoc gruzińskim bolszewikom , stając się jedną z republik radzieckich. Jeszcze w 1926 roku 80% przedsiębiorstw winiarskich założonych w Tbilisi było własnością prywatną. Jednak w 1929 r. nowo ustanowiony Samtrest (radziecki monopol na alkohol) zaczął przejmować cały przemysł winiarski radzieckiej Gruzji, stając się właścicielem wszystkich istniejących piwnic. W latach 1930 -1940 w Gruzji produkowano około 60 marek win, 12 z nich wytwarzano zgodnie z lokalną tradycją. Niestety te unikalne wina wkrótce zniknęły z rynku. W 1950 roku Sowieci rozpoczęli unifikację odmian gruzińskich, tylko 16 z nich dopuszczono do produkcji wina. Stworzono numeryczny system i tak; Nr 1 było to Tsinandali, Nr 2 Gurjaani itd. W 1985 roku podczas radzieckiej Pieriestrojki, zapoczątkowano prohibicję. Michaił Gorbaczow próbował zniszczyć gruziński przemysł winiarski w ramach kampanii antyalkoholowej.
Po rozpadzie ZSRR Gruzja w 1991 roku ogłosiła niepodległość. W latach 1993-1999 zaczął się nowy etap gruzińskiego winiarstwa. Powstało wiele nowoczesnych winiarni takich jak Teliani Valley, Tbilvino, GWS (Georgian Wines and Spirits) …W 2006 roku Rosja wprowadziła embargo na wiele gruzińskich produktów, w tym wina. Rząd zmuszony był do subsydiowania winnic. W wyniku rosyjskiego embarga i utraty rynku rosyjskiego jakość gruzińskiego wina stopniowo się poprawiała, a wina tego kraju stawały się coraz bardziej zróżnicowane. Gruzińscy producenci wina z powodzeniem zaczęli handlować na bardziej rygorystycznych i bardziej konkurencyjnych rynkach niż rosyjski. W następnych latach jakość win polepszyła się znacznie, powrócono także do produkcji win kwewri. W 2013 Rosja ponownie otworzyła swój rynek na wina gruzińskie. W 2014-2015 nastąpił szczyt zainteresowania produkcją win kwewri. Zaczęto tworzyć turystykę winiarską. W ostatnich latach jednym z najważniejszych rynków na wina gruzińskie stały się Chiny.
Regiony winiarskie Gruzji:
Kachetia, najważniejszy,i największy region winiarski Gruzji, z podstrefami Shida Kakheti i Gare Kakheti. Znajduje się tam około 2/3 wszystkich winnic gruzińskich pokrywających pogórze Kaukazu, łańcucha górskiego Tsiv-Gombori i niziny na granicy z Azerbejdżanem. W Kachetii wyróżnia się 25 mikroregionów, a 14 z nich ma status apelacji (POD Tsinandali, POD Gurjaani, POD Vazisubani, POD Manavi, POD Kardanakhi, POD Tibaani, POD Kakheti, POD Kotekhi, POD Napareuli, POD Mukuzani, POD Teliani, POD Kindzmarauli, POD Akhasheni, POD Kvareli] . Za najlepsze wina regionu uważane są białe, wytrawne Tsinandali z apelacji Tsinandali oraz czerwone, unikatowe saperawi z apelacji Mukuzani. Ta wspaniała prowincja, zdominowana przez otaczające ją góry, jest najbardziej wschodnim i ważnym regionem winnym w Gruzji. Prowadzą przez nią najważniejsze szlaki turystyczne, na północy znajduje się piękny, odizolowany region górski Tusheti, a na południu, w księżycowym, wysokogórskim krajobrazie – łańcuch starożytnych klasztorów Davita Gareji. Klimat i teren są idealne do uprawy winorośli. Najbardziej rozpowszechnione białe odmiany winogron w Kachetii to Rkatsiteli, Mtsvane Kakhuri, Khikhvi, kisi, Grdzelmtevana, Vardisferi Rkatsiteli, Kumsi, Ghrubela i Chitistvala. Wśród czerwonych przeważają Saperavi, Tsiteli Budeshuri, Kumsi, Ikaltos Tsiteli, Kharistvala i Jghia.
Kartlia, znana z win o europejskim charakterze, ze szczepów lokalnych i zagranicznych. Winorośl uprawia się w tym regionie w pobliżu rzeki Mtkvari i jej dopływów: Liakhvi and Ksani. Do najpopularniejszych białych szczepów zalicza się chinuri, gori mtsvane, budeshuri, natomiast z czerwonych: tavkveri, shavkapito i oczywiście saperavi.
Imeretia, To region, w którym najczęściej produkuje się wino białe i musujące. Pomimo tego, że jest drugą pod względem wielkości regionem winiarskim (ok. 9 tys. ha), to znajdziemy tu tylko jedną apelację – POD Sviri, wykorzystywaną przy produkcji białych win wytrawnych. Do najpopularniejszych win należą tutaj: Sviri Krakhuna, Obchuri Tsolikouri i Kvalituri Tsitska.
Meschetia, Ten region, znajdujący się w południowej części kraju, zwany jest również pod nazwą Samcche-Dżawachetia. Mescheria nazywana jest “gruzińską Syberią” ze względu na ostre, mroźne zimy. Wędrując po tej okolicy,zobaczysz wulkaniczne, głębokie wąwozy oraz niewysokie pasma górskie.
Racza-Leczchumi ,
Prestiżowy i niezwykle malowniczy region uprawny położony w górskich dolinach o niewielkiej powierzchni (ok. 1,7 tys. ha). Winnice często znajdują się tutaj na stromych zboczach, przez co muszą być uprawiane ręcznie. Znajdziemy tutaj dwie apelacje: Khvanchkara położoną w dolinie rzeki Rioni oraz zaraz obok – Tvishi. W obydwóch produkuje się wina słodkie. Khvanchkara słynie z półsłodkiego wina czerwonego ze szczepów aleksandruli (alexandrouli) i mużuretuli (mujuretuli), a Tvishi z białego, również półsłodkiego produkowanego ze szczepu
colikauri.
Wybrzeże Czarnomorskie
Pod tą nazwą skrywają się cztery prowincje: Megrelia (Samegrelo), Guria, Adżaria i Abchazja.
Abchazja i Południowa Osetia jest okupowana przez Rosję.
Spośród tych miejsc najwięcej winorośli uprawia się w Megrelii (ok. 800 ha) i Gurii (ok. 300 ha). Dominuje w nich odmiana colikauri, co nie znaczy, że wino z tych szczepów jest najbardziej pożądane. To półsłodkie wina odmianowe ze szczepów ożaleszi oraz czchaweri (chkhaveri) mają na wybrzeżu (i nie tylko) o wiele więcej fanów. Kolejna część Wybrzeża -Adżaria kojarzona jest ze szczepami colikauri i czchaweri. To one najczęściejsą uprawiane na tutejszych 50 hektarach winnic. Abchazja uchodziła kiedyś za znaczący region winiarski.
Apelacje – PDO – PROTECTED DESIGNATIONS OF ORIGIN
POD Vazisubani, region Kachetia
Wino wytrawne białe. Charakteryzuje się lekką, słomkową barwą, harmonijnym smakiem i przyjemnym bukietem o kwiatowych odcieniach. Wino Vazisubani wytwarzane jest z odmian rkatsiteli i kachetyńskiej mtsvane. POD Vazisubani znajduje się w środkowej części rzeki Alazani.
POD Kvareli, region Kachetia
Czerwone wytrawne wino o charakterystycznym ciemnoczerwonym kolorze, zrównoważone, o charakterystycznym bukiecie. Wywarza się je z saperavi, z pełną fermentacją moszczu. POD Kvareli znajduje się w Kakheti, regionie Kvareli, na lewym brzegu rzeki Alazani.
POD Kardenakhi, region Kachetia
Wzmocnione białe wino o bursztynowym kolorze i specyficznym odmianowym aromacie oraz harmonijnym zapachu miodu. Jest produkowany z odmian rkatsiteli, khikhvi i kachetyńskiej mtsvane. . POD Kardenakhi znajduje się w wiosce Kardenakhi w prowincji Gurjaani.
POD Teliani, region Kachetia
Czerwone wytrawne wino o ciemnoczerwonym kolorze, specyficznym aromacie i pikantnym, harmonijnym bukiecie. Wino produkowane jest z odmiany cabernet sauvignon, uprawianej pomiędzy Kisiskhevi i Vantiskhevi, z obowiązkową pełną fermentacją. POD Teliani w środkowym pasie rzeki Alazani.
POD Napareuli, region Kachetia
Wina wytrawne białe i czerwone. Białe z odmiany rkatsiteli, lekko słomkowe, z dobrze zaznaczonym bukietem i niuansem dzikich kwiatów. Czerwone wino wytwarzane jest z saperavi i napareuliwyróżnia się ciemnoczerwonym kolorem, specyficznym dla odmiany aromatem, aksamitnym, dobrze rozwiniętym bukietem. POD Napareuli znajduje się w górnej części rzeki Alazani, na lewym brzegu. Wino dojrzewa w dębowych beczkach przez trzy lata.
POD Kotekhi, region Kachetia
Wytrawne białe i czerwone wina. Białe wytwarzane są z gron rkatsiteli. Charakteryzuje się jasnym, słomkowym kolorem i aromatem oraz przyjemnym smakiem. Czerwone wino wytwarzane jest z odmiany saperavi. Czerwone charakteryzują się intensywnym, odmianowym aromatem i przyjemnym aksamitnym smakiem. POD Kotekhi znajduje się w środkowej części biegu rzeki Alazani, na jej prawym brzegu.
POD Tibaani, region Kachetia
Wytrawne białe, znakomite wino o charakterystycznym ciemno-bursztynowym kolorze, specyficznym dla gatunku aromacie, dobrze zdefiniowanym bukiecie, aksamitnym smaku z nutą rodzynek. Wino produkowane jest z odmiany rkatsiteli . POD Tibaani znajduje się w Shida Kakheti, wschodniej części prawej strony doliny Alazani. Klasyczne wino jest fermentowane w kvevri i leżakowane w dębowych beczkach przez rok.
POD Akhasheni, region Kachetia
Naturalne, półsłodkie czerwone wino o ciemnej barwie granatu, o harmonijnym smaku, aksamitnej słodyczy z akcentem czekolady, owocowym aromacie. Wytwarza się je z saperavi. POD Akhasheni znajduje się w regionie Shida Kakheti, w środkowym pasie rzeki Alazani.
POD Mukuzani, region Kachetia
Czerwone wytrawne, złożone wino wysokiej jakości, o ciemnym kolorze granatu, pełnym smaku, delikatnym aromacie ciemnych owoców i liści laurowych z lekkim dotknięciem dębu. Wytwarzane z odmiany saperavi z Mukuzani i Teliani. POD Mukuzani znajduje się w Shida Kakheti w dzielnicy Gurjaani, na prawym brzegu rzeki Alazani. Winnice położone są na łagodnych wzgórzach i płaskich polach. Powierzchnia około 246 ha. Średnia roczna temperatura 12.5°C. Wino pod nazwą Mukuzani produkuje się od 1893 roku.
POD Kindzmarauli, region Kachetia
Naturalnie półsłodkie, ciemnoczerwone wino, o charakterystycznym ciemnoczerwonym kolorze, harmonijnym smaku i pełną, aksamitną, przyjemną owocową słodyczą. Jest produkowany wyłącznie z winogron Saperavi. Ma silny bukiet właściwy tej odmianie i harmonijny, aksamitny smak. POD Kindzmarauli znajduje się w Shida Kakheti.
POD Manavi, region Kachetia
Wino wytrawne białe. Charakteryzuje się jasnym odcieniem słomy z zielonkawym odcieniem, delikatnym smakiem, harmonijnymi i delikatnymi owocowymi aromatem. Wino wytwarzane jest z kachetyńskiej odmiany winorośli mtsvane (około 15% odmiany rkatsiteli można dodać do wina). POD Manavi znajduje się w Gare Kakheti.
POD Gurjaani, region Kachetia
Wino wytrawne białe. Charakteryzuje się lekko słomkową barwą, harmonijnym, pełnym i wyrafinowanym smakiem, owocowym aromatem oraz dobrze rozwiniętym, owocowym aromatem. Wykonany jest z odmiany winorośli rkatsiteli. POD Gurjaani znajduje się rejonie wsi Shida Kakheti, w środkowej części rzeki Alazani. Wino dojrzewa w dębie.
POD Tsinanadali, region Kachetia
Wytrawne białe wino wysokiej jakości, wytwarzane z odmian winorośli rkatsiteli (biała, rodzima odmiana winorośli, sprawia, że białe wina są kwaskowe, zrównoważone, z korzenną i kwiatową nutą) i kachetyńskiego mtsvane. Wino charakteryzuje się jasnym, słomkowym kolorem i harmonijnym, wyrafinowanym i rozwiniętym bukietem. Uważane za chlubę win gruzińskich. POD Tsinandali leży na prawym brzegu rzeki Alazani.
POD Kakheti, region Kachetia
POD Tvishi, region Racha – Lechkhumi
Wina wytrawne lub półsłodkie, charakteryzują się jasnym, słomkowym kolorem, delikatnym, harmonijnym smakiem z owocowymi odcieniami, odmianowym aromatem i przyjemną słodyczą. Wykonany jest z gron odmiany tsolikouri,. POD Tvishiznajduje się na prawym brzegu rzeki Rioni.
POD Atenuri, region Kartlia
Białe wino musujące o charakterystycznym słomkowym kolorze i harmonijnym, owocowym smaku. Wykonany jest z odmian winogron chinuri i gori mtsvane. Dopuszcza się także odmianę winogron aligoté. POD Atenuri znajduje się w Shida Kartli, w gminie Gori.
POD Sviri, region Imereti
Wino wytrawne białe, o ciemnym, słomkowo-żółtawym odcieniu. W apelacji zezwala się na użycie trzech różnych odmian: Tsolikouri i Tsitska oraz Krakhuna. W rezultacie otrzymuje się żywe, białe wina o wysokiej kwasowości i bogatym aromacie cytrusów oraz żółtych owoców. POD Sviri znajduje się w regionie Imereti, na lewym brzegu rzeki Kvirila. Obecnie wina pod tą apelacją produkują tylko dwie winiarnie: Khareba Winery i Imeretian Wine Company. Powierzchnia apelacji ok. 2700 ha. Wina pod tą apelacja produkuje się od 1962 roku.
POD Khvanchkara, region Racha
Naturalnie, wysokiej jakości, półsłodkie wino o ciemnoczerwonym kolorze, harmonijnym i przyjemnym smaku, owocowym aromacie. Wykonane jest z odmian winogron aleksandreuli i mujuretuli.. POD Khvanchkara znajduje się w Racha,
W Gruzji wytwarza się białe wina wytrawne, półwytrawne. Wina czerwone produkowane są w wersji wytrawnej, półsłodkiej a nawet słodkiej, co nikogo nie zaskakuje. Wyróżniają się także silną tanicznością.
Odmiany winorośli:
W regionie Kaukazu zarejestrowanych jest 525 rodzimych odmian winorośli, jednak do produkcji wykorzystuje się około 20 z nich. Dominuje stereotyp, że wina gruzińskie to wina czerwine. Prawda jest inna – 3/4 całej produkcji stanowią wina białe, Trzy odmiany winorośli dominują w większości komercyjnych, dostępnych win gruzińskich – białe rkatsiteli i mtsvane kakhuri oraz czerwona saperavi
RKATSITELI to wytrawne wino wysokiej jakości. Jest ciemno bursztynowe i ma owocowy, aksamitny i harmonijny smak. Bez wątpienia najbardziej popularne i szeroko uprawiane wino w Gruzji (około 24 000 ha). Produkuje się je w europejskim stylu i tradycyjnych gruzińskich kvevri. Zarówno wina klasy PDO jak i PGI (Protected Geographical Indication, odpowiednik dawnych francuskich vins de pays, obecnie IGP) rkatsiteli często blenduje się z mtsvane kakhuri. Często używane sa jako winogrona stołowe. Rkatsiteli tworzy najsławniejsze białe wino gruzińskie – Tsinandali, zwykle jest to mieszanka 80-85% rkatsiteli, pozostała część to mtsvane kakhuri.
MTSVANE KAKHURI to rodzima, biała odmiana winorośli. Daje wysokiej jakości wytrawne wina. Odmiana ma średni wzrost i średni czas dojrzewania. Wydajność wynosi 7- 8 ton/ha, poziom cukru 22-24% i kwasowość 6-8%. Niektórzy badacze nazywają to „gruzińskim Rieslingiem”. Klasyczna Mtsvane Kakhuri ma zielonkawą szatę, w miarę starzenia przechodzącą w cytrynowo-żółtą , w końcu złotą. Wyczuwalne są w niej aromaty ziół, owoców i kwiatów (cytrusów, brzoskwiń. W winach w stylu „kvevri” odnajdziemy nuty suchych liści, bergamotki, suszonych jabłek i brzoskwiń, nagietek i gruzińskich ziół. Większość upraw tej odmiany znajduje się w apelacji Manavi (winiarnie Telavi Wine Cellar, Badagoni, Teliani Valley, Khareba, GWS i inne).
KISI to biała odmiana gruzińska uprawiana we wschodniej Gruzji (Kartli i Kakheti). Winogrona zaczynają dojrzewać w połowie września. Jej wydajność wynosi 7-8 ton z ha. Zawartość cukru wynosi 20-23%, a kwasowość 7,7-8,5%. Nadaje się zarówno do win półsłodkich, mocnych, jak i likierowych.
SAPERAVI to rodzima odmiana gruzińskiej, czerwonej winorośli. Jest jedną z najlepszych czerwonych odmian. Saperavi zajmuje większość upraw winorośli w Kachetii. Wytwarzane wina mają ciemnoczerwony kolor i są przeznaczone do przedłużonego starzenia. Saperavi ma wysoki poziom alkoholu i miesza się ją z innymi odmianami. Ta odmiana winogron jest wysoce produktywna. Daje od 8-10 ton winogron z hektara. Zawartość cukru w dojrzałych owocach wynosi 20-28% i kwasowość na p[oziomie 7,5-8,5%. Naturalnie półsłodkie wina takie jak Kindzmarauli, Akhasheni i Napareuli są wytwarzane z tej odmiany. Powierzchnia upraw – ok.4000 ha. Saperavi w języku gruzińskim oznaczające „farba”(należy do grupy odmian z czarnym sokiem – peinturier Saperavi daje najciemniejszy sok z winogron na świecie, praktycznie czarny jak atrament kałamarnicy. A jednak smak tego wina jest o wiele bardziej łagodny, niż można by się spodziewać. Chociaż nie jest tak gładko zaokrąglony jak merlot, bliższy jest amerykańskiemu zinfandelowi, ma ten sam typ charakterystycznej pikanterii.
Wiktor Zastróżny
Festus Sopockie Towarzystwo Winiarskie