Wina niemieckie. Wkrótce lato i upały. Częściej niż zwykle szukać będziemy win białych. Tanie wina niemieckie typu Liebfraumilch są bardziej niż pospolite, dobre relatywnie drogie. Klasyfikacja win niemieckich jest dosyć specyficzna i nie zawsze dla wszystkich zrozumiała. Niemcy  są jednym z najbardziej na północ wysuniętych krajów winiarskich, Produkują sympatyczne, najlżejsze, najbardziej delikatne wina białe na świecie, o niskiej zawartości alkoholu, nadzwyczajnie zrównoważone, eleganckie i subtelne. Niemcy mają około sto tysięcy hektarów winnic (i sto tysięcy je uprawiających!). Około 3/4 stanowią wina białe. Proporcje upraw na świecie układają się prawie dokładnie odwrotnie.

Zapamiętajmy, że według prawa niemieckiego, na etykiecie może być umieszczona nazwa szczepu, jeżeli wino zawiera go co najmniej 85%. Informacja ta powie nam jaki może być smak, kolor, aromat oraz kwasowość wina.

Z białych odmian winorośli uprawia się:
– Műller-thurgau( około 23% upraw, krzyżówka rieslinga i silvanera, zbierana stosunkowo wcześnie, zwykle już we wrześniu. Wino ma bukiet kwiatowy,  mniejszą kwasowość niż

– Riesling, najlepsze do spożycia jako świeże i młode. Riesling, najlepszy i najbardziej znany biały szczep niemiecki (22% upraw, małe grona, późno zbierane, zwykle w październiku lub listopadzie). Długie i wolne dojrzewanie czyni go bardziej aromatycznym i harmonijnym. Ma wspaniały,  owocowy aromat, subtelną kwasowość, pikantny w smaku i o dużym potencjale starzenia.

– Silvaner, średniej jakości szczep, zbierany wcześniej niż riesling (około 7% upraw) Mniej znane białe szczepy to kerner, scheurebe i ruländer (grauburgunder, pinot gris), jedno z najlepszych odmian w Niemczech (zaledwie 2% upraw). Oczywiście istnieje jeszcze wiele innych mało znanych odmian. Pominę w tej informacji odmiany czerwone, ale dla porządku wymienię ich nazwy. Są to spätburgunder (pinot noir), portugieser (aby było ciekawiej szczep ten pochodzi z Austrii a nie z Portugalii), trollinger. Pominiemy też subelności nadreńskiego klimatu (szerokość geograficzna Labradoru) a także mikroklimatów poszczególnych winnic. Jesienna wilgoć i mgły chronią owoce winorośli przed wczesnymi przymrozkami. Procent upraw może być już nieaktualny, ponieważ wzrasta w Niemczech powierzchnia upraw win czerwonych.

REGIONY UPRAW WINOROŚCLI W NIEMCZECH
Całość upraw w Niemczech podzielona jest na 13  obszarów (Anbaugebiet), a każdy z nich produkuje typowe dla tego obszaru wino o  charakterystycznym smaku. Są to: Mosel-Saar-Ruwer, Rheingau, Nahe, Pfalz, Rheinhessen, Franken, Ahr, Mittelrhein, Hessische Bergstrasse, Wűrttemberg, Baden, Saale/Unstrut i Sachsen. Na rynku polskim praktycznie obecne są wina  z pierwszych pięciu obszarów. Winnice w każdym z tych obszarów dzielą się jeszcze na mniejsze jednostki: Bereiche (39), Grosslagen (165) i Einzellagen (2643). Poza pochodzeniem, najważniejszą sprawą  dla konsumenta jest ustalenie jakości wina. W niemieckiej praktyce stopień dojrzałości winogron w czasie winobrania determinuje kategorię jakościową wina.
Prawodawstwo niemieckie rozróżnia dwie kategorie jakości wina: wina stołowe (Tafelwein i Landwein) oraz wina markowe (Qualitätswein).

Z kolei wina markowe dzielą się na:
– QbA (Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete). Do kategorii tej należy większość lekkich, świeżych, owocowych win niemieckich. Są to przyzwoite wina na co dzień.
– QmP (Qualitätswein mit Prädikat). Są to wina markowe ze specjalnym atrybutem (Prädikat). Do tej kategorii należą wszystkie najwyższej klasy wina.

Na etykietach win tej kategorii możemy znależć 6 atrybutów:
– Kabinett, dobre, zwykle lekkie wina produkowane z pełni dojrzałych winogron, najlżejsze z win Prädikat. Do spożycia zarówno do jak i bez posiłku.
– Spätlese, dosłownie oznacza późny zbiór. Wina najwyższej jakości wytwarzane z gron zebranych po zwykłym winobraniu. Wina te mają intensywniejszy aromat, są bardziej skoncentrowane, ale niekoniecznie słodkie. Dobre do bogatszych, o intensywniejszym aromacie posiłków lub dla nich samych.
– Auslese, szlachetne wina ze specjalnie wyselekcjonowanych, bardzo dojrzałych winogron, o intensywnym bukiecie i smaku, najczęściej, ale nie zawsze – słodkie..
– Beerenauslese (BA), wina z indywidualnie wyselekcjonowanych, przejrzałych pojedynczych owoców. Nadzwyczaj bogate, słodkie wina deserowe, dobrze wyważone dzięki swej kwasowości.
– Eiswein, wina ze zbiorów jak BA, jeszcze intensywniejsze w smaku i aromacie. Grona zbierane i wyciskane po pierwszych przymrozkach. Unikalne,bardzo kosztowne wina.
– Trockenbeerenauslese (TBA). Wina ze specjalnie wyselekcjonowanych, przejrzałych i przesuszonych gron podobnych do rodzynek, bogate, słodkie, miodowe.

CO POWINNIŚMY WIEDZIEĆ PRZY ZAKUPIE ULUBIONEGO WINA?
Wina stołowe (Tafelwein, Landwein) oraz zwykłe QbA mogą podlegać procesowi szaptalizacji, w przypadkach określonych prawem. Szaptalizacja, czyli proces dosładzania moszczu w latach niesprzyjającej pogody, stosowana jest wtedy, gdy zawartość cukru w gronach nie pozwoli na uzyskanie minimalnego poziomu alkoholu w winie. Szaptalizacja win klasy QmP w Niemczech jest zabroniona prawem.

Czym innym jednak jest dosładzanie wina tzw słodką rezerwą, czyli naturalnym, słodkim sokiem gronowym w celu uzyskania właściwego stylu wina. Dzieje się to przed butelkowaniem wina, w celu zaokrąglenia smaku i uzyskania właściwego tym winom aromatu. Bywa, że winiarz z tego samego wina  tworzy wina w kilku stylach: wytrawne (trocken), półwytrawne (halbtrocken), półsłodkie, w zależności od ilości użytej „słodkiej rezerwy”.

Dzisiaj ponad 50% niemieckich win jest wytrawna lub półwytrawna, szczególnie QbA i Kabinett. Oczywiście najdroższe kategorie win mają słodycz naturalną (tzw.cukier osadowy).
Czasami w winach niemieckich, szczególnie w dobrych rocznikach, możemy spotkać na korku lub na dnie butelki charakterystyczne, drobne kryształki. Są one efektem zimnej stabilizacji wina. Są czymś zupełnie naturalnym, nie wpływają na smak wina, przeciwnie, stanowią swoisty znak jakości. Białe wina niemieckie serwuje się schłodzone do temperatury około 10 stopni C.

Na zakończenie ciekawostka. Miejscem narodzin popularnego, miękkiego, delikatnego Liebfraumilch są winnice położone wokół kościoła nazywanego „Liebfrauenkirche” w Worms w Rheinhessen. Dzisiaj te popularne wina wytwarzane są w czterech regionach: Rheinhessen, Pfalz (Palatynat), Rheingau i Nahe. Na polskim rynku z uwagi na wysoką cenę rzadko spotykamy wina w klasie wyższej niż „auslese”.

Ponadto coraz częściej można spotkać wina VDP. KLASSIFIKATION, które co prawda nie mają statusu prawnego, ale opierają się na przepisach prawa prywatnego. Ta ustawa definiuje produkcję wysokiej jakości win, z najlepszych lokalizacji w Niemczech, aby zapewnić zachowanie unikalnego krajobrazu kulturowego. Bliższa klasyfikacji wielkich win francuskich, z Bordeaux czy Burgundii.